[dr Marija Dj. Gavrovic Jankulovic]

Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd
Katedra za biohemiju

Telefon:   011-3336661

Telefon (lokalni):   661

Kabinet:   430

E-mail:   mgavrov@chem.bg.ac.rs

Lični podaci

Rođena 1969. godine u Gornjem Milanovcu, Republika Srbija. Udata. Sin Nikola.

Obrazovanje i usavršavanja

1987-1991: Osnovne studije - Hemijske nauke / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

1996: Magistratura - Hemijske nauke / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

1997-2002: Doktorat - Hemijske nauke / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

Kretanje u službi

1992: Stručni saradnik pripravnik / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

1992-1995: Student saradnik / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

1993: Stručni saradnik / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

1995-1997: Asistent pripravnik / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

1997-2001: Asistent / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

2003-2008: Docent / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

2008-2013: Vanredni profesor / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

2013: Redovni profesor / Univerzitet u Beogradu - Hemijski fakultet (Beograd)

Oblasti naučnog interesovanja

Istraživanja naše grupe su usmerena na strukturnu i imunološku karakterizaciju alergenih proteina, kao i na upotrebu molekularnog pristupa u dizajnu novih terapeutskih reagenasa za lečenje alergijskih oboljenja. Alergijska oboljenja su dostigla razmere pandemije u modernom svetu i samo u Evropskoj uniji čak 150 miliona ljudi pati od nekog oblika ovog oboljenja. Ipak, sam proces dijagnostifikovanja alergijskog oboljenja je još uvek suočen sa mnogobrojnim problemima usled prirodnih varijacija u sastavu alergenih izvora i nerazjašnjenih mehanizama uključenih u proces senzitizacije na alergene.

Koristeći metode biohemije i molekularne biologije naša grupa je doprinela unapređenju prognostičkih vrednosti dijagnostičkih testova alergije na plod kivija. Upotpunili smo spisak alergena kivija novim proteinima i po prvi put opisali njihove biohemijske osobine (TLP kivija- Act d 2, cistein proteazni inhibitor- Act d4). Upotrebom savremenih strukturnih metoda (Masena spektrometrija, CD-spektroskopija, Fluorimetrija, kompjutersko modelovanje) sproveli smo detaljno istraživanje strukturnih i imunoloških osobina glavnog alergena kivija- aktinidina. Pokazali smo uticaj termalnih tretmana i vezivanja inhibitora na strukturu i alergenost ove cistein proteaze. Naša trenutna istraživanja su usmerena i na rasvetljavanje mehanizma nastanka alergijske senzitizacije na proteaze hrane. Pokazali smo da aktinidin utiče na morfologiju i adhezivnost T84 intestinalnih epitelnih ćelija, i da može da degradira intestinalnu barijeru proteaznim dejstvom na proteine čvrste veze Caco-2 epitelnih ćelija. Pored pomenutih pravaca istraživanja, u okviru oblasti molekularne alergologije naša grupa uspešno proizvodi i karakteriše rekombinantne IgE vezujuće proteine u svrhu olakšane dijagnostike alergija na hranu (β-1,3- glukanaza iz banane – Mus a 5, cistein proteinazni inhibitor iz kivija, aktinidin...)

Druga oblast naših istraživanja sastoji se od primene molekularnog pristupa u iznalaženju novih metoda za tretman alergijskih oboljenja. U tu svrhu ispitujemo modifikovanje molekulske strukture već poznatih alergenih proteina (poput kreiranja hipoalergenih varijanti alergena kivija), ali i razvoj proteinskih terapeutika zasnovanih na himernim proteinskim konstruktima sa imunomodulatornim i mukoadhezivnim osobinama.

Nagrade i priznanja

1991: Diploma "Đorđe Stefanović"
Ovu diplomu dodeljuje Hemijski fakultet najboljem studentu studijske grupe Dipl. biohemičar u generaciji.

Ostale aktivnosti

Član sledećih naučnih društava:

Prodekan za nauku i međunarodnu saradnju Hemijskog fakulteta od 19. 5. 2010. do 19. 5. 2013.

Šef Katedre za biohemiju od 1. 10. 2013. do 30. 9. 2019.

Šef Katedre za biohemiju od 1. 10. 2019. do 8. 9. 2022.

Član Veća Centra za molekularne nauke o hrani od 10. 12. 2020. do 10. 1. 2024.

Član Etičke komisije od 12. 7. 2021.

Šef Katedre za biohemiju od 8. 9. 2022.

Član Komisije za upravljanje kapitalnom opremom od 10. 11. 2022.

Član Komisije za zaštitu intelektualne svojine od 8. 6. 2023.

Član Veća Centra za molekularne nauke o hrani od 11. 1. 2024.

Angažman u nastavi

Učešće u naučnoistraživačkim projektima

Aktivni projekti:

Završeni projekti:

  • 2010: Jačanje Hemijskog fakulteta Univerziteta u Beogradu u cilju uspostavljanja Centra izvrsnosti za molekularnu biotehnologiju i istraživanje hrane u regionu Zapadnog Balkana – FCUB-ERA 256716
    vrsta projekta:   međunarodni
    projekat finansira:   Evropska unija (Brisel, Belgija)
  • 2011: Alergeni, antitela, enzimi i mali fiziološki značajni molekuli: dizajn, struktura, funkcija i značaj – 172049   (rukovodilac projekta)
    vrsta projekta:   domaći fundamentalni
    projekat finansira:   Ministarstvo za nauku i tehnološki razvoj Republike Srbije (Beograd)
  • 2011-2015: Multivalentni glikosistemi za nano-nauke - MultiGlikoNano – COST Action CM1102
    vrsta projekta:   međunarodni
    projekat finansira:   Evropska Unija (Brisel, Belgija)
  • 2016: Izolovanje rekombinantnih nanoantitela specifičnih za razliličite populacije
    egzozoma
    vrsta projekta:   međunarodni
    projekat finansira:   Ministarstvo za nauku i tehnološki razvoj Republike Srbije (Beograd)
  • 2014: Unapređenje strategije za procenu rizika od alergija za nove proteine hrane (ImpARAS) – COST Action FA1402
    vrsta projekta:   međunarodni
    projekat finansira:   Evropska unija (Brisel, Belgija)
  • 2019: Funkcionalni glikonanomaterijali za razvoj dijagnostike i ciljanih terapijskih sondi – CA18132
    vrsta projekta:   Međunarodna saradnja COST
    projekat finansira:   Evropska komisija (Brisel, Belgija)
  • 2020: Novi pristup lečenju intoksikacije toksinom tetanusa – PoC-5132
    vrsta projekta:   Dokaz koncepta
    projekat finansira:   Fond za inovacionu delatnost Republike Srbije (Beograd)

Brojevi za identifikaciju autora

Izabrane reference

Knjige i revijalne radovi / Books and reviews:

  1. Cirkovic Velickovic T, Gavrovic-Jankulovic M, Jankov RM. 2005. Overview of the most commonly used methods in allergen characterization (Review). Journal of the Serbian Chemical Society 70: 347-60

Izabrani radovi / Selected papers:

1. Mačinković, I.S., Abughren, M., Mrkic, I., Grozdanović, M.M., Prodanović, R., Gavrović-Jankulović M. Employment of colorimetric enzyme assay for monitoring expression and solubility of GST fusion proteins targeted to inclusion bodies. J Biotechnology 2013, 168(4), pp. 506-10.

2. Mrkic, I., Abughren, M., Nikolic, J., Andjelkovic, U., Vassilopoulou, E., Sinaniotis, A., Petersen, A., Papadopoulos, N.G., Gavrovic-Jankulovic, M. Molecular characterization of recombinant mus a 5 allergen from banana fruit. Molecular Biotechnology 2014, 56(6), pp. 498-506

3. Grozdanović, M.M., Drakulić, B.J., Gavrović-Jankulović, M. Conformational mobility of active and E-64-inhibited actinidin. Biochimica et Biophysica Acta - General Subjects 2013, 1830 (10) , pp. 4790-4799.

4. Grozdanovic, M.M., Burazer, L., Gavrovic-Jankulovic, M. Kiwifruit (Actinidia deliciosa) extract shows potential as a low-cost andefficient milk-clotting agent. International Dairy Journal 2013, 32 (1) , pp. 46-52.

5. Popovic, M., Andjelkovic, U., Burazer, L., Lindner, B., Petersen, A., Gavrovic-Jankulovic, M. Biochemical and immunological characterization of a recombinantly-produced antifungal cysteine proteinase inhibitor from green kiwifruit (Actinidia deliciosa).  Phytochemistry 2013, 94, pp. 53-9

6. Blazic, M., Kovacevic, G., Prodanovic, O., Ostafe, R., Gavrovic-Jankulovic, M., Fischer, R., Prodanovic, R. Yeast surface display for the expression, purification and characterization of wild-type and B11 mutant glucose oxidases. Protein Expression and Purification, 2013, 89 (2) , pp. 175-180.

7. Popovic, M., Grozdanovic, M., Gavrovic-Jankulovic, M. Kiwifruit as a food allergen source. Journal of the Serbian Chemical Society, 2013. 78 (3) , pp. 333-352.

8. Popovic, M., Andjelkovic, U., Grozdanovic, M., Aleksic, I., Gavrovic-Jankulovic, M. In Vitro Antibacterial Activity of Cysteine Protease Inhibitor from Kiwifruit (Actinidia deliciosa). Indian Journal of Microbiology, 2013, 53 (1) , pp. 100-105.

9. Atanasković-Marković, M., Gaeta, F., Gavrović-Jankulović, M., Čirković Veličković, T., Valluzzi, R.L., Romano, A. Diagnosing multiple drug hypersensitivity in children. Pediatric Allergy and Immunology, 2012, 23 (8) , pp. 785-791

10. Popovic, M.M., Bulajic, A., Ristic, D., Krstic, B., Jankov, R.M., Gavrovic-Jankulovic, M. In vitro and in vivo antifungal properties of cysteine proteinase inhibitor from green kiwifruit. Journal of the Science of Food and Agriculture, 2012, 92 (15) , pp. 3072-3078.

11. Atanasković-Marković, M., Gavrović-Jankulović, M., Janković, S., Blagojević, G., Ćirković-Veličković, T., Milojević, I., Simić, D., Nestorović, B. Immediate allergic reaction to methylprednisolone with tolerance of other corticosteroids. Srpski Arhiv za Celokupno Lekarstvo, 2012, 140 (3-4) , pp. 233-235.

12. Dimitrijevic, R., Stojanovic, M., Micic, M., Dimitrijevic, L., Gavrovic-Jankulovic, M. Recombinant banana lectin as mucosal immunostimulator. Journal of Functional Foods, 2012, 4 (3) , pp. 636-641.

13. Čavić, M., Grozdanović, M., Bajić, A., Srdić-Rajić, T., Anjus, P.R., Gavrović-Jankulović, M. Actinidin, a protease from kiwifruit, induces changes in morphology and adhesion of T84 intestinal epithelial cells. Phytochemistry, 2012, 77, pp. 46-52.

14. Grozdanovic, M., Popovic, M., Polovic, N., Burazer, L., Vuckovic, O., Atanaskovic-Markovic, M., Lindner, B., Petersen, A., Gavrovic-Jankulovic, M. Evaluation of IgE reactivity of active and thermally inactivated actinidin, a biomarker of kiwifruit allergy. Food and Chemical Toxicology, 2012, 50 (3-4) , pp. 1013-1018.

15. Aleksic, I., Popovic, M., Dimitrijevic, R., Andjelkovic, U., Vassilopoulou, E., Sinaniotis, A., Atanaskovic-Markovic, M., (...), Gavrovic-Jankulovic, M. Molecular and immunological characterization of Mus a 5 allergen from banana fruit. Molecular Nutrition and Food Research, 2012, 56 (3) , pp. 446-453.