Šifra predmeta:
1505H		 Naziv predmeta:
Hemija životne sredine

Školska godina:

2012/2013.

Uslovi pohađanja:

1102A / 1301H

ESPB:

3

Vrsta studija:

osnovne akademske studije

Studijski program:

Hemija: 2. godina, zimski semestar, obavezni, naučno-stručni predmet

Nastavnik:

dr Aleksandar R. Popović
redovni profesor, Hemijski fakultet, Studentski trg 12-16, Beograd

Saradnici:

—

Fond časova:

Nedeljno: tri časa predavanja (3+0+0)

Ciljevi:

Cilj nastave je upoznavanje sa osnovnim procesima u životnoj sredini i njihovom hemijskom osnovom, osobinama, poreklom i procesima u atmosferi, hidrosferi, litosferi i biosferi, najvažnijim zagađujućim supstancama i osnovnim hemijskim reakcijama odgovornim za njihove transformacije u životnoj sredini.

Ishod:

Ishod nastave je razumevanje veze između fizičkih i hemijskih zakonitosti i stanja i procesa u životnoj sredini.

Oblici nastave:

Predavanja.

Vannastavne aktivnosti:

—

Literatura:

Osnovna literatura:

  1. P. Pfendt: Hemija životne sredine - 1. deo, Zavod za udžbenike Beograd, 2009.
  2. D. Veselinović, I. Gržetić, Š. Đarmati, D. Marković: Fizičkohemijske osnove zaštite životne sredine - knjiga 1: Stanja i procesi u životnoj sredini, Fakultet za fizičku hemiju Beograd, 2005.
  3. D. Marković, Š. Đarmati, I. Gržetić, D. Veselinović: Fizičkohemijske osnove zaštite životne sredine - knjiga 2: Izvori zagađivanja, posledice i zaštita, Univerzitet u Beogradu, 2005.

Pomoćna literatura:

  1. R. Wayne: Chemistry of Atmosphere, Oxford University Press, 2002.
  2. G. W. van Loon, C. J. Duffy: Environmental Chemistry - A Global Perspective, Oxford University Press, 2005.
  3. C. Baird, M. Cann: Environmental Chemistry, W. H. Freeman and Co., 2005.

Dodatni materijal:

—

  Nastavne obaveze i način ocenjivanja

Predavanja:

0 poena (3 časa nedeljno)

Program rada:

  1. Zagađivači. Toplotno zagađivanje voda. Eutrofikacija. Klasifikacija zagađivača životne sredine.
  2. Biljke i mikroorganizmi kao hemijski faktori životne sredine. Redoks stanja voda i zemljišta
  3. Stvaranje i sastav zemljišta. Neorganske supstance zemljišta. Organske supstance zemljišta. Huminske supstance.
  4. Hemijski procesi u zemljištu. Klasifikacija zagađivača zemljišta.
  5. Izvori zagađivanja prehrambenih proizvoda. Glavni zagađivači. Hemijska barijera. Hemodinamika zagađivača. Biokoncentrovanje.
  6. Poreklo Zemljine atmosfere. Struktura atmosferskog omotača. Specifičnosti atmosferske hemije. Aerosol.
  7. Stratosferski i troposferski aerosol. Osnovni hemizam ozonskog sloja. Antropogeno ugrožavanje ozonskog sloja.
  8. Smog. Efekat "staklene bašte". Kisele kiše.
  9. Sastav troposferskog vazduha. Biogeni i geohemijski izvori sastojaka troposferskog vazduha. Atmosferske reakcije stvaranja sastojaka troposferskog vazduha.
  10. Interakcije gasova i vodenog aerosola. Ugljendioksid-karbonatna ravnoteža. Prirodni izvori zagađivanja vazduha. Samoprečišćavanje vazduha.
  11. Struktura čiste vode. Fizičke osobine čiste vode. Izotopski sastav vode. Karakteristike vode u prirodi.
  12. Voda kao disperziona sredina. Temperaturna stratifikacija voda. Jedinjenja sumpora u vodama. Alkalitet i aciditet voda.
  13. Gvožđe u vodama. Poreklo katjona u vodama. Organske supstance u vodama. Voda kao životna sredina. Saprobna stanja. Ciklus vode u prirodi. Hemodinamika kišnice.
  14. Glavni antropogeni izvori zagađivanja vazduha. Ekohemijske karakteristike antropogenih izvora zagađivanja vazduha. Štetno dejstvo zagađivača vazduha na ljude, biljke i materijale. Principi zaštite vazduha od zagađivanja.
  15. Klasifikacija zagađivača vode. Izvori zagađivanja vode. Opšte karakteristike pijaće vode. Principi postupanja sa otpadnim vodama.

Kolokvijumi:

30 poena

Pismeni ispit:

70 poena